W dzisiejszym, pełnym pośpiechu świecie, gdzie tempo życia zawodowego nieustannie rośnie, menedżerowie stają przed ogromną presją. Codziennie mierzą się z mnóstwem zadań i odpowiedzialności, co często sprawia, że działają automatycznie, bez głębszego zastanowienia nad swoimi decyzjami – bo „po prostu nie ma na to czasu”. Ich uwaga skupia się na tym, co jeszcze trzeba zrobić. Choć prowadzi ich to do skuteczności w działaniu, to brakuje przestrzeni na refleksję, która pozwala przemyśleć swoje metody pracy i wpływ na zespół.
To właśnie refleksja może przekształcić menedżera z osoby skutecznie realizującej cele w dojrzałego lidera, który nie tylko osiąga wyniki, ale także buduje trwałe relacje w zespole i podejmuje przemyślane, długofalowe decyzje.
Refleksja a automatyczne działanie
Automatyczne działanie często wynika z potrzeby szybkiego reagowania na bieżące wyzwania. Menedżer podejmuje decyzje na podstawie wcześniejszych doświadczeń i nawyków, co może działać w krótkim okresie, ale z czasem prowadzi do stagnacji i ewentualnego powtarzania tych samych błędów. Działanie bez refleksji wyklucza głębszą analizę sytuacji oraz zrozumienie jej długofalowych konsekwencji.
Czym jest refleksja?
Refleksja to świadome zatrzymanie się, przyjrzenie się własnym działaniom i ich wpływowi na innych. To głębsze zastanowienie nad swoimi myślami, działaniami, decyzjami oraz ich skutkami. W kontekście zarządzania, refleksja pozwala menedżerowi nie tylko analizować swoje decyzje i zachowania, ale również wyciągać wnioski z własnych doświadczeń. To moment, w którym menedżer zatrzymuje się na chwilę, aby zastanowić się np. „Dlaczego podejmuję takie decyzje? Jak moje działania, sposób pracy lub moje zachowanie wpływają na zespół? Czy sposób, w jaki pracuję, sprzyja długoterminowemu sukcesowi?”, „Co mógłbym zrobić inaczej w przyszłości?”. Refleksja jest nie tylko spojrzeniem w przeszłość, ale również przekształceniem doświadczeń w wiedzę i narzędziem do przewidywania przyszłych działań.
Refleksja nie polega jedynie na analizie niepowodzeń, choć to ważny element. To także docenienie tego, co działa dobrze, zrozumienie, jakie działania przynoszą najlepsze efekty i wzmocnienie pozytywnych zachowań. Refleksja jest prowadzi do zwiększonej samoświadomości, która pomaga menedżerowi lepiej poznać siebie, swój styl zarządzania i zrozumieć, jakie wartości i priorytety kierują jego decyzjami.
Korzyści z refleksji w pracy menedżera
Rozwój osobisty i zawodowy
Refleksja pozwala menedżerowi zobaczyć swoje działania w szerszym kontekście. Zastanawiając się nad swoimi decyzjami i ich wpływem, menedżer uczy się na własnych błędach i sukcesach. Z biegiem czasu staje się bardziej świadomy siebie, swojego stylu zarządzania oraz swoich słabości. Dzięki temu może wprowadzać zmiany, które pomogą mu w lepszym zarządzaniu zespołem i osiąganiu lepszych wyników.
Zwiększenie świadomości wpływu na zespół
Menedżer, który regularnie poddaje refleksji swoje działania, lepiej rozumie, jak jego zachowanie i decyzje wpływają na ludzi, z którymi pracuje. Świadomość tego, jak jego styl zarządzania wpływa na atmosferę w zespole, motywację pracowników czy zaangażowanie, pozwala na budowanie silniejszych relacji i kreowanie środowiska sprzyjającego współpracy.
Podejmowanie bardziej świadomych decyzji
Działanie w pośpiechu może prowadzić do podejmowania decyzji, które nie są optymalne. Refleksja daje menedżerowi przestrzeń do przemyślenia różnych opcji i wyboru tej, która w dłuższej perspektywie będzie najbardziej korzystna – zarówno dla organizacji, jak i dla zespołu. Dzięki refleksji menedżer może zauważyć szerszy obraz, uniknąć powtarzania tych samych błędów i podejmować decyzje bardziej przemyślane, strategiczne.
Zarządzanie emocjami i stresem
Refleksja pomaga w zarządzaniu emocjami, co jest szczególnie istotne w trudnych momentach, takich jak konfliktowe sytuacje w zespole, presja czasu czy napięte terminy. Menedżer, który potrafi zastanowić się nad własnymi emocjami, lepiej radzi sobie z trudnymi decyzjami, unika pochopnych reakcji i potrafi zachować spokój w obliczu wyzwań.
Jak przeprowadzić refleksję? Narzędzia dla menedżera
Jednym z najczęstszych pytań, jakie zadają menedżerowie, jest: „A co mam zrobić, gdy już zatrzymam się na chwilę refleksji? Brakuje mi narzędzi. Jak mam tę refleksję przeprowadzić?”. Odpowiedź tkwi w systematycznym podejściu i wykorzystaniu praktycznych metod, które pomagają menedżerowi w refleksji nad swoją pracą. Oto kilka narzędzi, które mogą okazać się pomocne:
Technika „3 pytań” (Co? Dlaczego? Jak?)
Proste pytania, które menedżer może zadawać sobie po każdej istotnej decyzji lub zdarzeniu:
– Co się wydarzyło?
– Dlaczego to się wydarzyło?
– Jakie emocje pojawiły się u mnie? Jakie ta sytuacja wywołała emocje u drugiej osoby? Jak to przełożyło się np. na naszą dalszą rozmowę?
– Czy jest coś, co następnym razem mogę zrobić inaczej?
Analiza sytuacji emocjonalnych
W pracy menedżera na co dzień pojawia się wiele sytuacji, które wywołują emocje. To może być niespodziewany mail od pracownika lub klienta albo rozmowa, która nie idzie w oczekiwanym kierunku. Wówczas warto przyjrzeć się swoim emocjom np. poprzez zadanie sobie pytań:
– Co czułem – jakie emocje?
– Z jakiego powodu?|
– Jakie moje potrzeby za tym stały?
– Jak wobec tego się komunikowałem?
– Jaki to przyniosło skutek?
– Czy coś chcę zmienić następnym razem?
– Jak mogę regulować swoje emocje w podobnych sytuacjach w przyszłości?
Model GROW (Goal – Reality – Options – Will)
Narzędzie coachingowe, które pozwala menedżerowi systematycznie przeanalizować swoje decyzje:
– Jaki cel chciałem osiągnąć?
– Jakie były realia sytuacji?
– Jakie opcje miałem?
– Co mogę zrobić w przyszłości?
Dziennik refleksji
Regularne zapisywanie przemyśleń związanych z pracą, podejmowanymi decyzjami, wyzwaniami i sukcesami pozwala na systematyczne doskonalenie swoich umiejętności menedżerskich.
Feedback od zespołu
Regularne pozyskiwanie informacji zwrotnych od zespołu pomaga w lepszym zrozumieniu, jak menedżer jest postrzegany i jakie aspekty jego stylu zarządzania można ulepszyć.
Współpraca z coachem – wsparcie w refleksji
Refleksja to proces, który można rozwijać poprzez regularną współpracę z coachem. Coach staje się partnerem w rozwoju menedżera, zadając mu odpowiednie pytania, pomagając wyciągać wnioski i motywując do pracy nad sobą. Praca z coachem pozwala na głębsze zanurzenie się w refleksję, odkrycie blokad mentalnych i wyzwań, których menedżer może nie dostrzegać w codziennym pośpiechu.
Coach nie tylko pomaga menedżerowi spojrzeć na swoje działania z innej perspektywy, ale również wspiera go w budowaniu nawyku refleksyjności. Regularne spotkania coachingowe stwarzają przestrzeń do rozmowy o wyzwaniach, analizowania trudnych decyzji i planowania przyszłych działań w oparciu o zdobyte doświadczenia.
Podsumowanie
Refleksja jest kluczowym elementem, który pozwala menedżerowi nie tylko być skutecznym, ale prowadzi do dojrzałego podejścia. Systematyczna praca nad sobą, zatrzymanie się na chwilę, by przeanalizować swoje działania i ich wpływ, prowadzi do bardziej świadomego zarządzania. Korzystanie z odpowiednich narzędzi refleksji oraz współpraca z coachem mogą znacząco przyspieszyć rozwój menedżera, pomagając mu nie tylko realizować cele, ale także budować silniejsze relacje z zespołem i podejmować bardziej przemyślane decyzje.